Els heeft het niet gemakkelijk. Ze is al jaren chronisch ziek en minder valide, maar redde het met een beetje hulp nog net. Tot 2011. Vanaf dat moment was ze nog niet hersteld van de ene tegenvaller of de volgende diende zich aan. Ze praat er redelijk luchtig over, maar je hoort de gefrustreerde ondertoon. Dan werpt ze een blik op haar dochter. En verschijnt een stralende glimlach. 

Relativerende relatie
Lies is enig kind. En houdt veel van haar moeder. Ze gaan ontspannen met elkaar om. Zware discussies worden met een kwinkslag gerelativeerd. Daar waar de aangepaste woning hier en daar ‘hulp nodig heeft’, zoals een scheefzakkend terrasje in de achtertuin, wordt en-passant vermeld dat de verwarmde toiletbril dan weer wel een pluspunt is. Ze lachen er allebei hartelijk om! 

Overbelaste mantelzorgers
“Die verzorging, dat is het punt nog niet eens”, zegt Lies. ‘Het is vooral de wirwar van niet met elkaar samen-werkende organisaties die het leven van een mantel-zorger complex maken. En dan beschouw ik mezelf eigenlijk niet eens als ‘mantelzorger’. Ik ben gewoon een dochter, en ik help mijn moeder waar nodig.” Els valt haar bij: “Je komt in een molen terecht. Het systeem beoordeelt ‘jouw geval’. En gaf mij een indicatie die echt niet paste bij de situatie. Pas toen Lies zich er intensief en onophoudelijk mee bemoeide, kreeg ik de persoonlijke en huishoudelijke zorg die ik nodig had. Waarmee ik wil aangeven dat het dus niet zo vreemd is dat zoveel mantelzorgers overbelast raken!” 

Loslaten is anders vasthouden
“Dat is eigenlijk het merkwaardige”, vult Lies aan. “Dat wat die doelgroep zou moeten ontlasten, geeft nu een extra belasting, naast alles wat er al moet worden opgepakt en georganiseerd rondom een persoon die hulp nodig heeft. De bedoeling is vast goed, maar het resultaat is onnodig complex. Ik gebruik in mijn contacten regelmatig de term ‘NIVEA’: Niet Invullen Voor Een Ander. Juist door te investeren in een goede onderlinge samenwerking tussen de betrokken organisaties, kun je voorkomen dat er geen overzicht meer is, zaken dubbel of niet worden geregeld en de zorgkosten dus steeds verder blijven stijgen. Het is zo gemakkelijk gezegd: ‘zorg zelf voor een netwerk’. Maar we zijn met z’n tweetjes en dan ben je blij met alle hulp die voor je geregeld wordt.” Even is ze stil. En zegt dan: “Natuurlijk wil je alles zelf doen. Controle houden. Toch moet je leren dat ‘loslaten gewoon anders vasthouden is’. Die uitspraak hoorde ik laatst van een collega en die slaat de spijker op z’n kop. De zorgorganisaties kunnen hier een essentiële rol in spelen.”

Mantelzorgcompliment
Een levensmotto van Els is ‘kijken naar wat je wel kan, en niet naar wat je niet meer kan’. Ze vertelt zichtbaar trots dat ze ambassadeur is bij de Flor van Putte Stichting, die onder ander een tweedaagse voor chronisch zieken en hun mantelzorgers organiseert. En haar wens om met haar Canta een sponsortocht te rijden naar Santiago de Compostella. Om zo aandacht te vragen voor alle initiatieven voor mensen met kanker, waaronder Inloophuizen, Stichting Vaarkracht en dus de Flor van Putte Stichting. Zij organiseren veel activiteiten voor mantelzorgers, want juist die verdienen het ook ‘om er even uit te zijn’. Els: “Veel gemeenten hebben het ‘mantelzorgcompliment’ weggesaneerd. Terwijl deze organisaties laten zien, hoe waardevol hun inzet is. Ze verdienen het om in het zonnetje te worden gezet. Net als mijn dochter Lies!”

Hoor jij dat ook regelmatig? En kan je best hulp gebruiken maar weet je niet goed waarmee, wanneer en van wie? Maak een account aan op Huppla en nodig eenvoudig vrienden en bekenden uit. Huppla vraagt hen wat ze willen doen en jij krijgt dat in een helder overzicht. Dat maakt hulp inschakelen een stuk makkelijker! 

Huppla is een product van WeHelpen. Kijk ook op ons YouTube-kanaal naar de animatie.

Jolien: "Na mijn verhuizing naar Leeuwarden merkte ik dat ik het vrijwilligerswerk in mijn vorige woonplaats best erg miste. Dus ik heb wat om me heen gekeken naar mogelijkheden. Zo vond ik de website wehelpen.nl. Zo leuk! Ik heb me gelijk ingeschreven. Na een tijdje kreeg ik een hulpvraag onder ogen van Amber. Haar baasje is ernstig ziek en ze zocht hulp voor het uitlaten. Ik ben een enorme dierenliefhebber en heb zelf ook een hond Elfy. We wonen op vijf minuutjes fietsen bij elkaar vandaan. Moest kunnen dus."

Dubbele match 
"De welzijnsorganisatie Welzo heeft een speciale kennismakingsbijeenkomst georganiseerd", vervolgt ze. "Daar ben ik samen met mijn hond naartoe gegaan. Want dat was wel een voorwaarde voor mij: niet alleen een match tussen Claire en mij, maar ook tussen Amber en Elfy. Gelukkig was het tussen die twee ook meteen raak: de klik was er gelijk. Er was nog een dame die hulp aanbood. Zij nam in eerste instantie ook het uitlaatrooster voor haar rekening. Maar moest na de eerste week helaas staken door omstandigheden. Toen heb ik dat overgenomen."

Plezierig projectje
Ze lacht: "Ik wil gewoon graag helpen. Dus het werd echt 'mijn projectje'. De vader van Claire en ik hebben nog een paar uitlaters gevonden. Vanaf het begin af aan heb ik een groepswhatsapp aangemaakt: we waren namelijk al met vijf personen. Door de groepsapp konden we makkelijk het rooster maken. Ook als er een keer bij iemand iets tussen kwam kon dit snel gecommuniceerd worden. Vrijwilligerswerk is niet vrijblijvend, je moet goed beseffen waar je aan begint. Claire kan Amber echt niet zelf uitlaten, dat levert levensgevaarlijke situaties op. En Amber moet natuurlijk wel haar behoefte doen, wat er ook aan de hand is."

Kleine klusjes 
Even betrekt haar gezicht. "Inmiddels zijn er drie personen afgevallen. Wel jammer, hoor, dat zo oprecht en goedbedoelde hulp soms in de praktijk toch tegenvalt om daadwerkelijk te bieden. Natuurlijk kost het je tijd! Maar je krijgt er zoveel voor terug. Amber is zo'n leuke hond. Laatst liep mijn moeder voor de gezelligheid een rondje mee. Zij is geen hondenmens. Maar ook zij zei dat ze zo blij werd bij het zien van Amber's enthousiasme. Ik blijf regelmatig ook even een kop koffie drinken. 

Toekomst 
Ze vertelt op berustende toon: "Binnenkort moet ik waarschijnlijk helaas afscheid nemen. Het gaat niet zo goed met het baasje van Amber. Ze gaat naar een verpleeghuis en Amber mag gelukkig met haar mee. Het is alleen te ver bij mij vandaan. Ik zal hen missen, allebei! Maar er komt vast wel weer iets nieuws op mijn pad."

WeHelpen is er voor iedereen die een ander wil helpen of geholpen wil worden. Met wehelpen.nl kun je aangeven dat je best een keer iemand een handje wilt helpen. Of aangeven waar je hulp bij kunt gebruiken. Zo leren ook Ed (67) en Ella (65) elkaar kennen.

Ed: “Ik heb jarenlang een huisartsenpraktijk aan de Abdijlaan in Rijnsburg gehad. Momenteel doe ik het iets rustiger aan en lees ik graag literatuur in mijn vrije tijd. Maar de hele dag ‘stil zitten’ is niets voor mij hoor. Ik tennis en golf graag, maar ik werk ook nog met veel plezier één dag in de week in de huisartsenpraktijk en draai soms ook nog wel een weekenddienst.” Ed bruist van energie en hij vindt het belangrijk om bezig te blijven en voor anderen klaar te staan. Op een dag leest hij in ‘De Rijnsburger’, de column van wethouder Gerard Mostert  over wehelpen.nl in Katwijk. Hij heeft als huisarts zelf ervaren dat je soms met een klein gebaar een ander enorm kan helpen. Hij besluit zich in te schrijven en een hulpaanbod uit te zetten.  

Ella: “En zo kwam ik in contact met Ed, valt Ella bij. Ik ben van oorsprong Pools. Mijn man Jaap van der Plas leerde ik kennen in 1993 en in 1998 ben ik verhuisd naar Nederland. Ik ben in Polen afgestudeerd als verpleegkundige en ik heb jarenlang gewerkt als verzorgende bij onder andere Vlietstede en Overduin. Helaas is mijn man ernstig ziek geworden en in 2014 overleden. Ik heb jarenlang als mantelzorger voor hem gezorgd en veel moeilijke momenten meegemaakt. Na zijn overlijden stond ik ineens overal alleen voor. Ook voor taken die mijn man vooral deed, zoals de administratie. Er hebben toen veel  lieve buurtbewoners voor mij klaar gestaan. Ik spreek geen vloeiend Nederlands en begrijp de Nederlandse gewoonten ook niet altijd. Ik zag deze vrijwilligers als mijn vrienden. Het contact stopte en ik dacht dat ik iets verkeerd had gedaan. Dat het aan mij lag. Ik begreep het verschil niet tussen vriendschap en vrijwilliger zijn. Ed legt nu veel aan mij uit. Dat vind ik heel fijn! Hij helpt mij ook enorm met mijn administratie.

Ed, hoe verloopt het contact met de mensen die je hebt kunnen helpen via de website?

Ed: “Het contact verloopt heel goed.  In het afgelopen jaar heb ik ongeveer vijf  mensen kunnen helpen met van alles. Vooral met de administratie. Ik ben helaas niet zo’n klusser. Maar soms is de hulpvraag zoiets simpels! Bijvoorbeeld iemand ergens een keer naar toe rijden. Dat is natuurlijk een kleine moeite. Soms wil je de ander graag helpen, maar lukt het simpelweg niet met een dag of tijdstip. Dat kan natuurlijk ook gebeuren.”

Raad je helpen op deze manier ook anderen aan?

Ed: “Ja, want je ontmoet anderen en krijgt  leuke contacten. Het voelt goed om anderen te helpen. Ik ben nu nog fit en kan voor anderen iets betekenen. Bovendien wil ik graag mijn tijd nuttig inzetten.  Ella help ik dan met de administratie, maar er is tegelijkertijd ook een leuk contact  tussen ons ontstaan.”

Ella: “Wij hebben inderdaad een klik. Er zijn veel raakvlakken. We komen allebei uit de zorgsector en kunnen goed praten over de goede en slechte momenten die we beide hebben ervaren in ons leven. We praten dus ook  samen over dit soort dingen. Dat is heel fijn om te kunnen delen met iemand.

Hoe gaat het precies in zijn werk?

Ed: “Het is eigenlijk heel eenvoudig. Je vult je contactgegevens en je hulpvraag of hulpaanbod in op www.wehelpen.nl. Vervolgens krijg je eerst een aantal reacties via -email. Daarna maak je een afspraak met elkaar voor een eerste kennismaking. Het is belangrijk tijdens zo’n eerste kennismaking dat je veel vragen aan elkaar stelt, zodat het helder wordt wat je van elkaar kunt verwachten.  Als er van beide kanten een klik is en de hulpvraag en hulpaanbod elkaar vinden, dan ga je samen aan de slag.”

Ella: “Ik heb er tot nu toe alleen maar goede ervaringen en leuke contacten aan over gehouden. Je  wordt echt geholpen!”

Sjoerd dus. Een, zoals hij zelf zegt, ‘best vriendelijke man van 43 jaar’ uit Groningen. Die anderen graag helpt, omdat hij vrije tijd over heeft. Kortgeleden heeft hij ‘promotie’ gemaakt: hij is nu WeHelpen Wijkmatcher Hoogkerk!

Vertel eens?

Sjoerd (lachend): “Waar zal ik beginnen? Ik vind het leuk om iets voor een ander te doen. Tuintje snoeien, eenvoudige computervragen oplossen, of gewoon leuk kletsen tijdens een wandeling. Tenminste, als er een klik is natuurlijk. Zo kwam ik op de website wehelpen.nl/groningen terecht. Ik voel me er helemaal thuis!”

Wat leuk! Wie help je dan zoal?

Sjoerd: “Ik doe met veel plezier eens per twee weken boodschappen voor Karen. Zij is ziek en kan dit niet zelf doen. Ook laat ik elke vrijdag haar Golden Retriever Cerise uit die anders door gebrek aan beweging veel te slapjes in de spieren wordt. Momenteel leer ik heel listig om haar met hondenkoekjes naar het parkje te lokken. Daar kan ze even rennen. Karen is een aardige vrouw met wie het goed klikt. En ik wilde toch al wat vaker naar buiten èn houd van wandelen. Twee vliegen in één klap!”

Jouw voorbeeld lijkt me aanstekelijk

Sjoerd: “Nou en of. Ik vertel anderen graag over WeHelpen. Zo heeft mijn moeder in Utrecht op wehelpen.nl/utrecht twee mensen gevonden, die haar heg wel wilden knippen. Zij heeft moeite met zwaar werk boven haar hoofd. Bovendien is zij inmiddels 71 jaar. Mooi geregeld toch!?”

Inderdaad, goed bezig!

Sjoerd: “Oh, maar daar blijft het niet bij, hoor. Een kennis wilde na een verhuizing zijn kennissenkring uitbreiden. Hij heeft via de website een aardig fietsmaatje gevonden, met wie hij inmiddels een mooie tocht heeft gemaakt. Binnenkort gaan ze weer. Ook heeft hij nu afgesproken met een, aan de profielfoto te zien, leuke vrouw om samen hard te lopen. En hij heeft een aantal mensen aangeschreven om samen te koken. Het werkt echt!”

Nog uitdagingen dan?

Sjoerd: “Een van mijn vrienden heeft een hondje dat nogal hard begint te blaffen als ze op straat mensen en hondjes tegenkomen. Dat maakt het voor hem niet gemakkelijk om contact te leggen. We hebben op wehelpen.nl gevraagd of iemand het hondje wil trainen om ‘zijn bek zo nu en dan te houden’. Er waren twee reacties op! Helaas werd hij toen te verlegen om er ook echt gebruik van te maken. Maar toch ..., wie weet krijg ik ‘m binnenkort zover.”

Vandaar dus de titel ‘WeHelpen Wijkmatcher’!

Sjoerd: “Precies. Als je hulp nodig hebt, laat het me weten via hoogkerk@wehelpen.nl. Ik help je graag.”

Het doen van een goede daad stimuleert het gevoel dat het leven zin heeft en maakt dat we ons verbonden voelen. Een basisbehoefte van iedereen. Onderzoek toont aan dat iemand helpen eenzelfde geluksgevoel oplevert als verdubbeling van je inkomen. Uiteraard gaat dit niet op voor mantelzorgers. Zij kunnen door (te) veel te doen in combinatie met de emotionele druk, overbelast en oververmoeid raken. Wehelpen.nl biedt voor mantelzorgers een handreiking om anderen die hulp willen bieden eenvoudig in te schakelen. Ook voor eenmalige hulp aan cliënten van Horizon blijkt WeHelpen een aanwinst, zo vertelt Annemiek Vandenhove, werkzaam bij Horizon uit Heerlen.  
 
Horizon, onderdeel van Levantogroep, begeleidt vrijwilligers die mensen met een psychiatrische achtergrond helpen. Annemiek Vandenhove, coördinator informele steun, zet sinds april praktische vragen op wehelpen.nl voor haar cliënten. Of helpt mensen hun hulpvraag zo concreet mogelijk op de website te zetten. "Zeker 1x per week is er een goede match. Dat is echt veel! Normaal lukt mij dat hooguit 1 tot 2 x per maand via wijkbladen of een vrijwilligerscentrale. Wehelpen.nl is echt een positieve toevoeging voor mij om hulp te vinden voor anderen", aldus Annemiek.  
 
Laatst sprak ze iemand die een cliënt helpt bij het wegwijs maken op zijn PC en Ipad. Enthousiast vertelde hij: "Hadden we elkaar maar eerder ontmoet. We wonen bij elkaar om de hoek. Het sociale aspect is een welkome aanvulling voor ons allebei, bovenop de hulp die ik kan bieden." En zo koppelde ze ook een alleenstaande vader met twee jongen kinderen aan iemand die een paar keer het gezin naar de kledingbank kon rijden. “Een simpele daad, maar zo waardevol voor het gezin.”, vertelt Annemiek. “Ik zou iedereen willen aansporen eens rond te kijken op wehelpen.nl. Gericht mensen aanschrijven en vragen om hulp is nu zo eenvoudig. En het werk echt prettig en snel!”.